Λιτότητα = Μαζοχιστική Οικονομία

Δύο χρόνια μετά το καταστροφικό κούρεμα του EUROGROUP η Κυπριακή οικονομία προσπαθεί να αναπνεύσει. Η επιδείνωση της κατάστασης στην ανεργία, στα κοινωνικά παντοπωλεία αλλά και στα επισφαλή δάνεια είναι γεγονός. Επικρατεί μια παρατεταμένη αβεβαιότητα η οποία έχει βυθίσει την αγορά σε ένα κλίμα κατάθλιψης. Δεν υπάρχει ίχνος υπερβολής σε αυτά που περιγράφω αφού αυτά βιώνουμε στην Κύπρο σήμερα. Και να σκεφτεί κανείς ότι ακόμα δεν έσκασε η βόμβα των εκποιήσεων.

Πέρα από λαϊκισμούς και πολιτικές σκοπιμότητες αντικειμενικά κάποιος θα διαπιστώσει ότι η ρίζα του κακού πάει πολλά χρόνια πίσω, αφού το πρόβλημα της κακοδιαχείρισης ήταν διαχρονικό. Πάντοτε υπήρχε η αδυναμία της διοικητικής ανεπάρκειας μέσα από την τοποθέτηση λάθος ατόμων σε λάθος θέσεις, οι οποίοι με την σειρά τους έπαιρναν πολλές λάθος αποφάσεις. Αυτές οι λανθασμένες αποφάσεις κάποτε κόστιζαν  λίγα και κάποτε κόστιζαν εκατομμύρια.

Αποκορύφωμα για την ουσιαστική κατάρρευση της Κυπριακής οικονομίας ήταν τα όσα λανθασμένα και εγκληματικά έγιναν στον Χρηματοπιστωτικό τομέα.  Όσο περνούν οι μέρες τόσο περισσότερα σκάνδαλα βγαίνουν στην επιφάνεια για το πώς σκόρπιζαν το χρήμα στους πέντε ανέμους.

Αναμφίβολα το καθοριστικό και τελειωτικό κτύπημα ήρθε από τους «φίλους» μας στην Ευρώπη. Όπως φάνηκε στην συνέχεια αυτό έγινε με τις ευλογίες της δικής μας Κυβέρνησης. Αντί πραγματικής βοήθειας με το κούρεμα του Μάρτη του 2013, μας έχουν γονατίσει την Οικονομία και μας ενθαρρύνουν και από πάνω να τρέξουμε με τα γόνατα.

Περάν από το κούρεμα, το Μνημόνιο μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί  περισσότερο ως ένα έγγραφο τιμωρίας παρά ως ένα σχέδιο για να βοηθήσει την Κύπρο να ορθοποδήσει. Η όλη φιλοσοφία της Τρόικας επικεντρώνεται  μόνο στη λιτότητα, χωρίς να υπάρχει η έμφαση για ανάπτυξη. Η αποτυχία αυτής της συνταγής έχει επιβεβαιωθεί από βραβευμένους οικονομολόγους διεθνούς εμβέλειας. Η παρατεταμένη ύφεση δεν οδηγεί σε νέες θέσεις εργασίας αλλά ούτε και στο άνοιγμα της αγοράς.

Και ενώ ο απλός πολίτης βρίσκεται μεταξύ απόγνωσης και απαγοήτευσης η Κυπριακή Κυβέρνηση συνεχίζει τους πανηγυρισμούς αδιαφορώντας για τα μηνύματα που τους στέλνουν οι Πολίτες μέσω των δημοσκοπήσεων. Δυστυχώς, η Κυβέρνηση έχει ταυτιστεί πλήρως με την φιλοσοφία της Τρόικας. Θεωρούν το Μνημόνιο ως το «Ευαγγέλιο» που επεδίωκαν να υλοποιήσουν εδώ και χρόνια ιδιαίτερα στα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αποδυνάμωση του μοντέλου της μικτής οικονομίας, προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων, με ότι αρνητικό αυτό συνεπάγεται σε μια μικρή αγορά όπως είναι η Κύπρος. Δυστυχώς, δεν υπάρχει διάθεση αλλά ούτε και πρόθεση από πλευράς Κυβέρνησης να επαναδιαπραγματευτεί με την Τρόικα ώστε να βελτιωθούν  οι κακές προτάσεις του Κυπριακού μνημονίου,  όπως είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, το ξεπούλημα  κρατικού πλούτου αλλά και το ξεζούμισμα των μικρομεσαίων στρωμάτων.

Με αυτά τα δεδομένα δεν είναι ξεκάθαρο πώς η Κύπρος θα εξέλθει από αυτή την κατάσταση. Επαναλαμβάνω ότι το κερασάκι στην τούρτα είναι οι εκποιήσεις οι οποίες θα έχουν και τις ανάλογες παρενέργειες στην Κυπριακή κοινωνία. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας τον Ιούνιο του 2013 υπολογίζονταν γύρω στα 21 δις, ενώ τον Ιανουάριο του 2015, υπολογίζονται γύρω στα 30 δις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χωρίς ανάπτυξη ο αριθμός αυτός θα αυξάνεται.

Η Κυπρος βρίσκεται εγκλωβισμένη στις εμμονές της Γερμανίας και των συνοδοιπόρων της για πολιτικές λιτότητας, οι οποίες θα δημιουργούν ακόμα περισσότερα προβλήματα τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά.

Δεν γνωρίζω αν τα προβλήματα μας θα λυθούν με το φυσικό αέριο ή με μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. Και οι δυο προοπτικές είναι σε βάθος χρόνου για να μην πω κάτι πιο απαισιόδοξο. Στο παρόν στάδιο για το μόνο πράγμα που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι για το βάθος του χρέους και της αβεβαιότητας.

Η λύση βρίσκεται στην Γερμανία. Όταν η Γερμανία αποφασίσει να σκεφτεί Ευρωπαϊκά και ανθρωποκεντρικά τότε θα υπάρξει ουσιαστική αλληλεγγύη και όχι μαστίγωμα. Είναι φυσικά πολύ δύσκολο η κα. Μέρκελ να αλλάξει προτεραιότητες βάζοντας τα συμφέροντα των λαών πάνω από τα συμφέροντα των τραπεζών και των πανίσχυρων Γερμανών βιομήχανων που επιδιώκουν χαμηλά μισθολόγια και όχι μόνο.

Μέχρι τότε θα συνεχίσουμε να κάνουμε κύκλους χωρίς να προχωρούμε μπροστά. Φυσικά οι χώρες που διεκδικούν κερδίζουν. Οι απαράδεκτες προτάσεις μπορούν να διαφοροποιηθούν, φτάνει η κάθε χώρα να απαιτεί το καλύτερο περιορίζοντας τις αρνητικές συνέπειες.

Συνεπώς, και στην δική μας περίπτωση η Κυπριακή κυβέρνηση θα πρέπει να πιεστεί πολύ περισσότερο για να εγκαταλείψει τον φανατισμό της στο Μνημόνιο. Το 2016 είναι χρονιά εκλογών με ότι αυτό συνεπάγεται. Η Κυβέρνηση επείγεται να υλοποιηθούν σημαντικές πρόνοιες του Μνημονίου που αφορούν το 2015. Το στοίχημα παραμένει. Υπάρχει ο δρόμος της διεκδίκησης για μια αναπτυξιακή οικονομία και υπάρχει και ο δρόμος της μονοδιάστατης λιτότητας  η οποία οδηγεί σε μια μαζοχιστική οικονομία. 

Ίδωμεν... 

Μιχάλης Κ. Πούρος

Γνώση και απόγνωση…

Η ανεργία, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια , η έλλειψη ρευστότητας , τα εξοντωτικά μέτρα λιτότητας είναι μερικά δεδομένα που έχουν δυστυχώς βυθίσει  την συντριπτική πλειοψηφία  της Κυπριακής Κοινωνίας στην κατάθλιψη αλλά και στην οικονομική κατάρρευση.

Υπάρχει απόγνωση στον κόσμο αφού δεν γνωρίζει που σταματά η κατρακύλα.  Δεν γνωρίζει πού είναι ο πάτος. Αν τουλάχιστον γνωρίζαμε πότε θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση προς μια θετική πορεία, τότε ο κάθε Κύπριος θα έβρισκε  έστω και λίγη αισιόδοξια  για να προσμένει την πολυπόθητη ανάπτυξη. Πέρα από τα λόγια , τις θεωρίες, και τους ψεύτικους πανηγυρισμούς το μέλλον συνεχίζει να προδιαγράφεται ζοφερό.  

Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις Τράπεζες αλλά και στους θεσμούς, επιδεινώνει την απόγνωση. Η κερδοσκοπική αλαζονεία των Τραπεζών, η ατιμωρησία αλλά και η αποτυχία των θεσμών για διαφάνεια και σωστή διοίκηση / διαχείριση δείχνουν ξεκάθαρα ότι αγνοουν προκλητικά τα αισθήματα των πολιτών.  Η εμπιστοσύνη κερδίζεται με πράξεις . Με τα σημερινά δεδομένα, κερδισμέμος είναι η αναξιοπιστία και η ανασφάλεια. 

Απόγνωση λοιπόν παντού και δικαιολογημένα. Μέχρι λοιπόν να λάβουν γνώση αυτοί που οφείλουν να διορθώσουν τα πραγματα και τις καταστάσεις ώστε να διεκδικήσουν πιο δυναμικά την ανάπτυξη, η απογοήτευση του κόσμου θα συνεχίζεται. Ο απλός πολίτης  ζητά συγκεκριμένα μέτρα, που θα βάλουν μπροστά τον τροχό  της οικονομίας και όχι μέτρα λιτότητας που τον γυρίζουν δεκαετίες πίσω.

Δικαίως  η κοινωνία μας δεν έχει πειστεί ότι πλησιάζει ένα καλύτερο αύριο, αφού δεν γνωριζει ο Κύπριος πολίτης πότε θα έρθει  η πραγματική ανάκαμψη .  Η συνεχιζόμενη  λιτότητα,  το μόνο που καταφέρνει είναι να μειώνει τα έσοδα και να αυξάνει τις υποχρεώσεις και τα έξοδα. Ήδη το μνημόνιο αφαίρεσε από την οικονομία μας πολύ περισσότερα από αυτά που έδωσε και όταν μια εξοντωτική θεραπεία δεν βελτιώνει αλλα επιδεινώνει μια κατάσταση, τότε η απόγνωση είναι και φυσικό επακόλουθο.  Φυσικό επακόλουθο θα έπρεπε να ήταν και η δυναμική αντιδραση κάτι που δυστυχώς δεν έγινε στα επιθυμητά  επίπεδα. Τουλάχιστον  εδώ  αποδεικνύεται ότι με σωστή οργάνωση μπορεί να νικηθεί η αδράνεια και η αποχή. Εξάλλου,  φάνηκε πλέον ότι οι πολίτες θέλουν να φωνάξουν, να εκτονωθούν, να διαμαρτυρηθούν για τα αδιέξοδα στην ζωή τους .

Ο λαός απαιτεί σοβαρές και αξιόπιστες απαντήσεις στα προβλήματα και όχι άστοχες και ανούσιες θριαμβολογίες. Όμως την πιο θλιβερή εικόνα την συναντά κάποιος στη Νεολαία μας, η οποία βρίσκεται μεταξύ ξενιτιάς και απραξίας. Με αυτά που βιώνουν σήμερα οι νέοι μας, είναι ξεκάθαρο ότι η ίδια η ελπίδα της Κύπρου βρίσκεται σε απόγνωση.

Μιχάλης Κ. Πούρος